Carl Edward Sagan (ur. 9 listopada 1934 w Nowym Jorku, zm. 20 grudnia 1996 w Seattle) – amerykański astronom, pisarz i popularyzator nauki, pionier w dziedzinie egzobiologii.
Jego rodzice byli Żydami, ojciec przybył do Stanów Zjednoczonych z Kamieńca Podolskiego. W wieku 25 lat uzyskał doktorat z astronomii i astrofizyki. Jedną z jego żon była Lynn Margulis.
Był profesorem astronomii i nauk kosmicznych w Laboratorium Badań Planetarnych w Cornell University. Był współzałożycielem The Planetary Society i Committee for the Scientific Investigation of Claims Of the Paranormal. Wspierał projekt SETI (the Search for Extraterrestrial Intelligence – poszukiwanie pozaziemskiej inteligencji). Światowy rozgłos uzyskał jako autor książek popularnonaukowych oraz współautor i prowadzący serial telewizyjny Cosmos. Na podstawie jego powieści Contact w 1997 powstał film o tym samym tytule z Jodie Foster w roli głównej. Również jeden z odcinków Z Archiwum X (sezon 2, odcinek 1) bazuje na podobnych motywach. Także lądownik Mars Pathfinder (1997) został nazwany jego imieniem: „Carl Sagan Memorial Station”.
W 1977 otrzymał Nagrodę Pulitzera za książkę Rajskie smoki. Jego imieniem została nazwana planetoida (2709) Sagan oraz krater marsjański. W 1980 został laureatem Nagrody Lowella Thomasa. Laureat Medalu Oersteda za nauczanie fizyki (1990).
Książki wydane w Polsce:
Kosmiczne związki,
Spojrzenie na Ziemię z kosmicznej perspektywy,
Rajskie smoki,
Szepty Ziemi,
Międzygwiezdna wiadomość Voyagerów,
Cienie zapomnianych przodków,
Błękitna kropka,
Człowiek i jego przyszłość w kosmosie
Miliardy, miliardy- rozmyślania o życiu i śmierci u schyłku tysiąclecia,
Umysł Broca,
Refleksje o nauce.
Cytaty:
Spójrz ponownie na tę kropkę. To Nasz dom. To my. Na niej wszyscy, których kochasz, których znasz. O których kiedykolwiek słyszałeś. Każdy człowiek, który kiedykolwiek istniał, przeżył tam swoje życie. To suma naszych radości i smutków. To tysiące pewnych swego religii, ideologii i doktryn ekonomicznych. To każdy myśliwy i zbieracz. Każdy bohater i tchórz. Każdy twórca i niszczyciel cywilizacji. Każdy król i chłop. Każda zakochana para. Każda matka, ojciec i każde pełne nadziei dziecko. Każdy wynalazca i odkrywca. Każdy moralista. Każdy skorumpowany polityk. Każdy wielki przywódca i wielka gwiazda. Każdy święty i każdy grzesznik w historii naszego gatunku, żył tam. Na drobinie kurzu zawieszonej w promieniach Słońca. Pomyśl o rzekach krwi przelewanych przez tych wszystkich imperatorów, którzy w chwale i zwycięstwie mogli stać się chwilowymi władcami fragmentu tej kropki. Naszym pozom. Naszemu urojonemu poczuciu własnej ważności, naszej iluzji posiadania jakiejś uprzywilejowanej pozycji we wszechświecie, rzuca wyzwanie ta oto kropka bladego światła...
Zdajemy się żądać dla siebie uprzywilejowanej pozycji nie z racji naszych dokonań, lecz z racji naszego istnienia, z racji bodaj samego faktu, że jesteśmy ludźmi i urodziliśmy się na Ziemi. Można by to określić mianem antropologicznej pychy.
Szczególnie w obecnych czasach, gdy ludzkość trapi tak wiele trudnych i złożonych problemów, istnieje olbrzymia potrzeba rozwijania swobodnego i nieskrępowanego myślenia.
Naszą planetą rządzą wariaci. Nie mogą być normalni, pomyśl tylko, co każdy z nich musi przejść, żeby się wdrapać tak wysoko. Muszą mieć wąskie horyzonty, żeby tak ostro iść w kierunku, w którym widzą tylko swój stołek. A poza tym, jakże krótko rządzą. Po parę lat, w najlepszym wypadku dekadę. Są więc nerwowi i dbają tylko o to, co im pozwoli utrzymać władzę na ten krótki czas.
Ewolucję gatunku ludzkiego można określić jako narastającą zgodność między obrazami w naszym mózgu a rzeczywistością zewnętrznego świata.
Jedna z najsmutniejszych lekcji płynących z historii ludzkości brzmi: jeśli oszukiwano nas przez wystarczająco długi czas, to mamy tendencję do odrzucania jakichkolwiek dowodów na występowanie tego oszustwa. Nie jesteśmy zainteresowani odnalezieniem prawdy. Oszustwo nas pochłonęło. Po prostu zbyt bolesne byłoby przyznanie się, nawet przed samym sobą, że zostaliśmy oszukani. Gdy raz oddasz szarlatanowi władzę nad sobą, niemal nigdy nie możesz jej odzyskać. Tak więc stare oszustwa nadal trwają, a tymczasem pojawiają się nowe.
Gdzie niewiedza jest rozkoszą, szaleństwem jest być mądrym.
Nie macie prawie żadnej teorii organizacji społecznej, fatalnie zacofaną ekonomię, żadnego pojęcia o zasadach historycznego przewidywania, a do tego słabą wiedzę o was samych. Biorąc pod uwagę wielką zmienność waszego świata, dziwię się, że jeszcze nie rozwaliliście go na kawałki. To dlatego nie chcemy was jeszcze spisać na straty. Wy, ludzie, macie szczególny talent przystosowywania się, przynajmniej na krótki dystans.
Kiedy już urodzą się poza Ziemią pierwsze dzieci, kiedy już założymy bazy i farmy na planetoidach, kometach, księżycach oraz planetach, kiedy będziemy korzystali z miejscowych zasobów i wychowywali nowe pokolenia na innych światach — wtedy dokona się trwała zmiana w historii ludzkości. Jednak opanowywanie innych światów nie oznacza wyrzeczenia się naszego, podobnie jak powstanie na drodze ewolucji płazów nie stanowiło końca ryb.
Lepsza jest okrutna prawda niż miłe złudzenie. W ostatecznym rozrachunku często okazuje się, że fakty są korzystniejsze niż fantazje.
Trzeba nam czegoś więcej niż rocznicowy sentymentalizm, niedzielna pobożność i patriotyzm. Tam, gdzie to konieczne, musimy rzucić wyzwanie konwencjonalnej mądrości. Pora nauczyć się czegoś od tych, którzy tu polegli. Naszym wyzwaniem jest pogodzić się, nie po masakrze i masowym mordzie, lecz zamiast. Czas, byśmy padli sobie w ramiona. Czas działać.
W czasie wojny, gdy człowiek staje przeciwko człowiekowi, dehumanizacja przeciwnika jest rzeczą normalną dla obu stron. Znikają wtedy naturalne zahamowania, które wstrzymują istotę ludzką od rzezi na przedstawicielach swojego gatunku.
Przemysł wielorybniczy polega na barbarzyńskim handlu zwłokami i płynami ustrojowymi wielorybów. Tłuszcz służy do wyrobu szminek, smarów przemysłowych i innych produktów nawet obecnie, gdy nie mają one już znaczenia gospodarczego i można bez trudu zastąpić je materiałami syntetycznymi.
W miarę postępu cywilizacji nasze problemy stają się tak złożone, że nie dbamy już o relacje międzyludzkie.
My, którzy przeżywamy dramat ludzkiego życia na Ziemi, nie wiemy, jaka miara smutku lub nadziei jest właściwa dla naszej egzystencji. Nie wiemy, czy przeżywamy tragedię, komedię czy wielką przygodę.
